Hướng dẫn lắp đặt và bảo trì thiết bị gạt bùn dạng trung tâm

Thiết bị gạt bùn dạng trung tâm là một thành phần quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải, đặc biệt tại các nhà máy công nghiệp, khu dân cư tập trung hoặc khu công nghiệp. Với vai trò thu gom bùn cặn và váng nổi, thiết bị này đảm bảo quá trình lắng diễn ra liên tục và hiệu quả. Hãy cùng Pendin tìm hiểu hướng dẫn chi tiết cách lắp đặt và bảo trì thiết bị gạt bùn dạng trung tâm đúng cách, nâng cao tuổi thọ qua bài viết dưới đây.

1. Cấu tạo của thiết bị gạt bùn dạng trung tâm

Thiết bị gạt bùn dạng trung tâm (Sludge Scraper) là hệ thống cơ khí được thiết kế để loại bỏ bùn lắng và váng nổi trong bể lắng thứ cấp kiểu ly tâm. Cấu trúc chính bao gồm:

• Cụm truyền động: Động cơ và hệ thống giảm tốc, cung cấp lực xoay cho cầu gạt.
• Khung dầm: Làm từ thép không gỉ (SUS 304/316) hoặc thép sơn epoxy/mạ kẽm, đảm bảo độ bền trong môi trường ăn mòn.
• Dàn cào bùn đáy bể: Các lưỡi gạt thu gom bùn lắng về hố trung tâm.
• Dàn gạt váng bề mặt: Thu gom chất cặn nổi vào hố thu váng.
• Ống dẫn trung tâm: Phân phối nước thải từ tâm bể ra xung quanh.

Thiết bị hoạt động liên tục 24/24h với vận tốc được tính toán để đảm bảo quá trình lắng diễn ra ổn định, ngăn ngừa hiện tượng thối bùn sinh khí gây ô nhiễm môi trường.

2. Hướng dẫn lắp đặt thiết bị gạt bùn dạng trung tâm

2.1. Bước 1: Chuẩn bị trước khi lắp đặt

Trước khi bắt đầu lắp đặt thiết bị gạt bùn dạng trung tâm, đội ngũ thi công cần tiến hành kiểm tra bản vẽ kỹ thuật chi tiết để đảm bảo các thông số như đường kính, độ sâu bể lắng và lưu lượng nước thải đều phù hợp với thiết kế. Bản vẽ phải thể hiện rõ vị trí lắp đặt cụm truyền động, khung dầm, cũng như các điểm kết nối cơ khí và điện. 

Đồng thời, việc chuẩn bị đầy đủ vật liệu và thiết bị là rất quan trọng. Các bộ phận như khung dầm, lưỡi gạt, động cơ và phụ kiện cần được kiểm tra kỹ lưỡng, với yêu cầu chất liệu: thép không gỉ SUS 304/316 cho phần ngập nước và thép sơn epoxy hoặc mạ kẽm cho phần trên mặt nước. 

Cuối cùng, bể lắng phải được làm sạch hoàn toàn, không còn cặn bùn hay vật cản và gối đỡ trung tâm cần được gia cố chắc chắn bằng bê tông hoặc thép để đảm bảo độ ổn định khi vận hành.

2.2. Bước 2: Lắp đặt gối đỡ và trục chính

Gối đỡ trung tâm cần được cố định chính xác tại vị trí tâm của bể lắng bằng bu-lông neo hóa học để đảm bảo khả năng chịu tải và độ ổn định lâu dài. Sau đó, trục chính sẽ được lắp vào gối đỡ, yêu cầu phải lắp đặt theo phương thẳng đứng, không bị lệch tâm.

2.3. Bước 3: Lắp khung dầm và lưỡi gạt

Tiếp theo, khung dầm được lắp lên trục chính và cố định thông qua các mối hàn hoặc hệ bu-lông liên kết. Cần đảm bảo khung dầm được cân bằng tốt và không xảy ra hiện tượng rung lắc khi xoay. 

Sau đó, lưỡi gạt bùn sẽ được gắn vào dàn cào ở đáy bể, với khoảng cách lý tưởng từ 5–10mm so với đáy nhằm tối ưu hiệu quả thu gom bùn mà không gây mài mòn thiết bị. Song song đó, dàn gạt váng bề mặt cũng được lắp đặt và điều chỉnh góc nghiêng để đạt hiệu quả thu gom váng nổi tối ưu.

2.4. Bước 4: Lắp đặt cụm truyền động

Cụm truyền động bao gồm động cơ và hộp giảm tốc sẽ được lắp đặt lên khung dầm hoặc bệ đỡ cố định tùy vào thiết kế. Việc kết nối giữa động cơ và trục chính cần sử dụng khớp nối mềm để giảm rung chấn trong quá trình vận hành. 

Sau khi lắp đặt cơ khí hoàn tất, cần kiểm tra hệ thống điện để đảm bảo nguồn điện đầu vào ổn định (thông thường là 380V, 3 pha) và các thiết bị bảo vệ như aptomat, rơ-le quá tải hoạt động đúng chức năng.

2.5. Bước 5: Kiểm tra và vận hành thử

Trước khi đưa thiết bị vào sử dụng chính thức, toàn bộ hệ thống cần được kiểm tra kỹ lưỡng, từ độ chắc chắn của các bu-lông đến chất lượng mối hàn. Sau đó vận hành thử hệ thống ở tốc độ thấp, quan sát chuyển động của cầu gạt và lưỡi gạt để phát hiện kịp thời hiện tượng rung lắc hoặc lệch tâm. Cuối cùng, đưa nước thải thực tế vào bể và kiểm tra hiệu quả thu gom bùn, váng nổi. Cần điều chỉnh tốc độ quay của thiết bị (thường từ 0.01–0.03 m/s) để tối ưu hiệu suất xử lý lắng.

3. Hướng dẫn bảo trì thiết bị gạt bùn dạng trung tâm

Bảo trì định kỳ là yếu tố then chốt để đảm bảo thiết bị gạt bùn vận hành bền bỉ và hiệu quả. Dưới đây là các công việc bảo trì cần thực hiện:

3.1. Bảo trì định kỳ (3–6 tháng/lần)

Bảo trì định kỳ là yếu tố quan trọng nhằm duy trì hiệu suất hoạt động ổn định và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Trước tiên, cần tiến hành vệ sinh toàn bộ thiết bị bao gồm khung dầm, lưỡi gạt và dàn gạt váng bằng nước áp lực cao để loại bỏ bùn và tạp chất bám dính, tránh sử dụng hóa chất có tính ăn mòn mạnh. 

Lưỡi gạt cần được kiểm tra định kỳ về độ mòn và cong vênh. Nếu khoảng cách với đáy bể vượt quá 15 mm thì nên thay thế để duy trì hiệu quả hoạt động. Các vị trí như ổ đỡ, khớp nối và hộp giảm tốc cần được tra dầu bôi trơn bằng loại dầu chuyên dụng đồng thời kiểm tra và bổ sung dầu trong hộp giảm tốc nếu cần thiết.

3.2. Kiểm tra và sửa chữa sự cố

Trong quá trình vận hành, một số sự cố có thể phát sinh và cần xử lý kịp thời. Nếu động cơ không hoạt động, cần kiểm tra các yếu tố như nguồn điện, rơ-le quá tải và cầu chì. Trường hợp động cơ quá nóng (trên 150°C), phải ngắt nguồn điện và chờ thiết bị nguội để kiểm tra vòng bi hoặc cuộn dây.

Nếu cầu gạt bị rung lắc khi vận hành, nguyên nhân có thể do khung dầm hoặc trục chính mất cân bằng, bu-lông lỏng hoặc lưỡi gạt bị vướng vật cản thì cần kiểm tra, loại bỏ vật cản và siết chặt các mối nối. Hiệu quả thu gom bùn kém cũng là dấu hiệu cần chú ý. 

Đội ngũ vận hành cần xem lại tốc độ quay và góc nghiêng của lưỡi gạt, điều chỉnh lại hoặc thay thế nếu cần thiết. Cuối cùng, với các bộ phận tiếp xúc với nước thải có chứa hóa chất, nếu phát hiện hiện tượng gỉ sét hay ăn mòn, cần thay thế bằng vật liệu có khả năng chống ăn mòn cao như thép không gỉ SUS 316 để đảm bảo độ bền thiết bị.

3.3. Lịch bảo trì đề xuất

Công việc	Tần suất	Ghi chú
Vệ sinh thiết bị	3 tháng/lần	Sử dụng nước áp lực cao
Kiểm tra lưỡi gạt	3 tháng/lần	Thay thế nếu mòn quá 15 mm
Tra dầu bôi trơn	6 tháng/lần	Sử dụng dầu ISO VG 68
Kiểm tra động cơ và điện	6 tháng/lần	Đo điện trở, kiểm tra rò rỉ
Kiểm tra chống ăn mòn	12 tháng/lần	Đặc biệt với môi trường hóa chất

Kết luận

Thiết bị gạt bùn dạng trung tâm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả xử lý nước thải. Việc lắp đặt đúng kỹ thuật và bảo trì định kỳ không chỉ kéo dài tuổi thọ thiết bị mà còn tối ưu hóa hiệu suất vận hành, giảm chi phí bảo dưỡng. Hy vọng hướng dẫn chi tiết trên của Pendin sẽ giúp bạn triển khai và vận hành thiết bị một cách hiệu quả.