Máy tách rác: Kiến thức kỹ thuật và tính năng nổi bật

Máy tách rác là một trong những thiết bị đầu tuyến không thể thiếu trong các hệ thống xử lý nước thải hiện đại. Không chỉ đảm nhiệm vai trò ngăn chặn rác thô, thiết bị này còn đòi hỏi đội ngũ thi công phải tính toán chính xác nhiều yếu tố khác nhau để đảm bảo hiệu quả vận hành liên tục.

Phân loại máy tách rác theo kết cấu và cơ chế vận hành

Máy tách rác dạng lược cào

Cấu tạo: Gồm các thanh lược gắn trên xích truyền động, quay quanh một trục cố định.

Nguyên lý hoạt động: Khi nước thải chảy qua khe song chắn, rác được giữ lại. Các thanh lược di chuyển liên tục theo chiều dọc và cào rác lên phía trên để xả ra ngoài.

Thông số kỹ thuật điển hình:

• Khe hở: 5 – 25 mm.
• Lưu lượng xử lý: 50 – 1000 m³/h.
• Góc nghiêng lắp đặt: 60° – 75°.

Ưu điểm: Cơ cấu đơn giản, chi phí đầu tư thấp, dễ thay thế phụ tùng.

Nhược điểm: Không phù hợp cho xử lý rác mịn hoặc bám dính.

Máy tách rác dạng lược cào thường được sử dụng cho các công trình quy mô vừa và nhỏ, nơi không yêu cầu tách rác quá tinh. Đây cũng là một lựa chọn tiết kiệm chi phí trong hệ thống máy tách rác tự động với cơ cấu điều khiển đơn giản nhưng hiệu quả.

Máy tách rác thanh dọc

Cấu tạo: Gồm hai hàng thanh dạng bậc thang xen kẽ nhau, hoạt động theo cơ chế lên xuống luân phiên.

Nguyên lý hoạt động: Khi nước chứa rác chảy qua, rác bị giữ lại trên bề mặt bậc. Các bậc sẽ nâng rác lên từng bước để đưa ra ngoài.

Thông số kỹ thuật điển hình:

• Khe hở: 1 – 6 mm.
• Tần suất vận hành: Điều khiển theo mức nước hoặc hẹn giờ.
• Chiều rộng thiết kế: 400 – 2000 mm.

Ưu điểm: Hiệu quả tách rác cao, có khả năng tự làm sạch.

Nhược điểm: Giá thành cao hơn, yêu cầu bảo trì hệ thống truyền động định kỳ.

Đối với công trình yêu cầu tách rác tinh với hiệu suất cao, máy tách rác thanh dọc Bar screen là lựa chọn đáng tin cậy, đặc biệt khi kết hợp với hệ thống điều khiển tự động hóa để tối ưu vận hành.

Máy tách rác trống quay

Cấu tạo: Trống hình trụ được đục lỗ hoặc gắn lưới khe hở nhỏ, quay quanh trục nằm ngang.

Nguyên lý hoạt động: Nước chảy vào trong hoặc ngoài trống (tùy loại), rác được giữ lại trên bề mặt, sau đó được loại bỏ bằng cánh gạt hoặc vòi phun áp lực cao.

Thông số kỹ thuật điển hình:

• Khe lưới: 0.25 – 3 mm.
• Đường kính trống: 300 – 1200 mm.
• Lưu lượng xử lý: 50 – 5000 m³/ngày.

Ưu điểm: Tách rác tinh hiệu quả cao, phù hợp trạm xử lý lớn.

Nhược điểm: Cần rửa trống thường xuyên để tránh tắc nghẽn.

Hiện nay, nhiều đơn vị đang ưu tiên thiết kế máy tách rác trống quay tích hợp hệ thống tự làm sạch và vận hành liên tục, nhằm phục vụ các nhà máy có công suất lớn hoặc yêu cầu xử lý cao cấp.

Máy tách rác dạng tĩnh

Là dòng thiết bị không sử dụng truyền động cơ khí, máy tách rác dạng tĩnh sử dụng mặt nghiêng lưới cố định để tách rác theo dòng chảy trọng lực. Ưu điểm của dòng máy này là không tiêu thụ điện năng, bảo trì thấp, phù hợp cho tiền xử lý rác nhẹ trong các hệ thống nhỏ hoặc khu dân cư.

Để phục vụ nhu cầu tìm hiểu và lập dự toán đầu tư, người dùng có thể tham khảo báo giá máy tách rác dạng tĩnh từ các nhà cung cấp uy tín, đặc biệt trong trường hợp ngân sách đầu tư hạn chế hoặc cần thiết bị hoạt động ổn định không cần giám sát thường xuyên.

Các thông số kỹ thuật cần lưu ý khi lựa chọn máy tách rác

Việc lựa chọn đúng máy tách rác không đơn thuần dựa vào loại thiết bị, mà phụ thuộc vào một loạt thông số kỹ thuật cụ thể để đảm bảo thiết bị vận hành hiệu quả trong môi trường thực tế.

Lưu lượng nước thải

Khi lựa chọn máy tách rác cho một hệ thống xử lý nước thải, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất chính là lưu lượng nước thải cần xử lý. Lưu lượng không chỉ ảnh hưởng đến kích thước tổng thể của máy, mà còn quyết định tốc độ vận hành, công suất động cơ cũng như khả năng xử lý liên tục trong giờ cao điểm. 

Thông thường, kỹ sư thiết kế sẽ cần xác định rõ ba chỉ số: lưu lượng trung bình ngày (Qavg), lưu lượng đỉnh giờ (Qmax), và lưu lượng thấp nhất (Qmin), từ đó xác định loại máy phù hợp, tránh tình trạng quá tải hoặc vận hành không hiệu quả.

Ví dụ: Một trạm xử lý nước thải sinh hoạt 5000 m³/ngày cần máy tách rác xử lý tối thiểu 208 m³/giờ với hệ số đỉnh Qmax/Qavg từ 1.5–2.0.

Kích thước khe hở

Khe hở càng nhỏ, khả năng giữ lại rác càng cao – tuy nhiên dễ gây tắc và tăng áp lực nước.

Phân loại theo mức độ tách rác:

Rác thô: khe 10 – 25 mm (lược cào, song chắn)

Rác tinh: khe 1 – 6 mm (thanh dọc)

Rác siêu tinh: ≤ 1 mm (trống quay)

Lưu ý: Khe hở cần phù hợp với yêu cầu công nghệ phía sau, tránh gây hư hỏng bơm hoặc ảnh hưởng công trình kế tiếp

Vật liệu chế tạo

Vật liệu chế tạo máy tách rác cũng là một yếu tố kỹ thuật ảnh hưởng đến độ bền và chi phí đầu tư. Trong môi trường nước thải có tính ăn mòn cao, đặc biệt là nước thải công nghiệp chứa hóa chất, vật liệu như inox 304 hoặc 316L được ưu tiên sử dụng để đảm bảo khả năng chống oxy hóa lâu dài. Trong khi đó, các công trình quy mô nhỏ, ngân sách hạn chế có thể lựa chọn các dòng máy làm từ thép mạ kẽm hoặc nhựa kỹ thuật cho chi tiết phụ trợ.

Công suất truyền động và điều khiển

Cuối cùng, công suất truyền động và hệ thống điều khiển là những yếu tố không thể bỏ qua. Động cơ của máy cần được tính toán phù hợp với tải trọng rác và chiều dài vận chuyển. Ngoài ra, hệ điều khiển PLC kết hợp cảm biến mực nước, biến tần điều tốc hoặc kết nối SCADA sẽ giúp tự động hóa hoàn toàn quá trình vận hành, giảm thiểu nhân công và đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống.

Tính năng nổi bật trong các dòng máy tách rác hiện đại

Cùng với sự phát triển của công nghệ điều khiển và cơ khí thông minh, các dòng máy tách rác hiện đại đang được tích hợp nhiều tính năng vượt trội giúp tăng hiệu quả vận hành và giảm chi phí nhân công.

Điều khiển tự động hóa thông minh

Trong xu hướng công nghiệp hóa và chuyển đổi số ngày nay, máy tách rác không còn đơn thuần là một thiết bị cơ khí vận hành thủ công, mà đang được tích hợp nhiều tính năng tự động hóa và tối ưu hóa vận hành. Một trong những tính năng nổi bật là khả năng điều khiển tự động dựa trên cảm biến mực nước. Khi mực nước dâng cao, hệ thống tự động kích hoạt thiết bị để kịp thời loại bỏ rác, đồng thời ngừng vận hành khi không cần thiết, giúp tiết kiệm điện năng và giảm hao mòn cơ khí.

Hệ thống tự làm sạch

Ngoài ra, nhiều dòng máy hiện đại được trang bị hệ thống tự làm sạch. Với cơ chế vòi phun áp lực cao hoặc chổi quét tự động, thiết bị có thể liên tục làm sạch bề mặt lưới lọc hoặc trống quay, tránh hiện tượng tắc nghẽn và giữ hiệu quả tách rác ổn định.

Cơ cấu an toàn và chống quá tải

Về an toàn vận hành, các máy tách rác mới thường được tích hợp cảm biến quá tải, cảm biến lực xoắn và cơ cấu ly hợp an toàn. Khi máy gặp vật cản lớn hoặc rác không thể đưa ra ngoài, hệ thống sẽ tự động ngắt truyền động để tránh hư hỏng động cơ hoặc gãy trục. Điều này đặc biệt hữu ích trong các công trình không có người vận hành trực tiếp 24/7.

Thiết kế mô-đun hóa

Bên cạnh đó, thiết kế mô-đun hóa cũng là một cải tiến quan trọng. Máy được cấu tạo theo dạng từng cụm chức năng (bộ lưới lọc, truyền động, vít tải rác, bộ rửa…) giúp dễ dàng thay thế, nâng cấp hoặc bảo trì từng phần riêng biệt. 

Tích hợp hệ thống gom, ép và vận chuyển rác

Không thể không nhắc đến tính năng tích hợp hệ thống vận chuyển và ép rác sau tách. Một số dòng máy tách rác hiện nay có sẵn vít tải gom rác vào thùng chứa kín, kết hợp bộ ép cơ học để giảm độ ẩm rác, giảm chi phí xử lý rác sau đó. Thiết kế này không chỉ nâng cao hiệu quả xử lý mà còn góp phần giảm mùi hôi và ô nhiễm thứ cấp trong khu vực nhà máy.

Kết luận

Việc lựa chọn và khai thác hiệu quả máy tách rác phụ thuộc phần lớn vào kiến thức kỹ thuật của người thiết kế và vận hành. Không có loại máy đa năng cho mọi công trình mà phải xét đến nhiều yếu tố khác nhau. Hãy liên hệ ngay đến Pendin qua số hotline để được tư vấn phương án lắp đặt máy tách rác phát huy tối đa hiệu quả vận hành.

———————————

Thông tin liên hệ PENDIN:

• Tên công ty: Công Ty Cổ Phần Kỹ Thuật Minh Hậu
• Website: https://pendin.vn/
• Số điện thoại: 098.503.9886/ 0925.338.886
• Địa chỉ: tháp B, tòa Paragon, 181 P. Trần Quốc Vượng, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội
• Google Map: https://maps.app.goo.gl/jaz6ayRJR8LAufHYA
• Email: info.pendin@gmail.com
• Fanpage: https://www.facebook.com/cokhi.pendin
• Youtube: https://www.youtube.com/@pendinMH